Bardzo często spotykamy się z sytuacją, w której Towarzystwo Ubezpieczeń (TU) przesyła nam wycenę bez uwzględnienia podatku od towarów i usług (VAT). Czy słusznie? Wszystko zależy od tego, czy jesteśmy płatnikami podatku VAT czy też nie. Ogólna zasada jest dość prosta, TU dla płatnika VAT wysyła kalkulację bez uwzględnienia podatku VAT, natomiast dla podmiotów nie będących płatnikiem podatku VAT, wysyła kalkulację z uwzględnieniem podatku VAT. Dlaczego taka różnica?

Musimy pamiętać, że podatnik VAT może skorzystać z prawa obniżenia kwot końcowej o należny od niego podatek VAT przy nabyciu towarów i usług na podstawie regulacji prawnych dotyczących podatku od towarów i usług. Działanie takie jest fakultatywne, dlatego jeżeli podatnik spełnia wszystkie warunki uprawniające do obniżenia podatku należnego o podatek VAT wynikający z otrzymanych faktur, a jednak z tego uprawnienia nie skorzysta, nie ma to żadnego wpływu na sposób wypłaty odszkodowania. Zaniechanie przez podatnika odliczenia podatku VAT z faktur, nie może wpływać na wysokość wypłacanego odszkodowania. To właśnie na podstawie powyższego, widzimy, że znaczenie ma status osoby poszkodowanej. Jeżeli TU ma do czynienia z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, a tym samym nie będącą podatnikiem VAT a co za tym idzie, nie posiadająca uprawnienia do obniżenia podatku należnego o wartość VAT z faktur, powinno wypłacić odszkodowanie wraz z kwotą VAT.

Analizując zakres odszkodowania dotyczącą płatników VAT, powinniśmy wskazać, iż wypłacone odszkodowanie nie powinno zawierać podatku VAT, ponieważ wypłata odszkodowania wraz z VAT, doprowadziłoby do dwukrotnego naliczenia VAT'u, co oznaczałoby, że został „ubruttowiony”. Takie działanie naruszyłoby zasadę podatku pośredniego.

Niestety praktyka TU jest zgoła odmienna. Bardzo często zdarza się, że TU pomimo bogatego orzecznictwa Sadów, w tym Sadu Najwyższego, w sytuacji gdy osobą poszkodowaną jest osoba fizyczna, odmawiały wypłaty odszkodowania wraz z VAT'em. W chwili obecnej sytuacja ta wygląda zdecydowanie lepiej, jednakże aby uzyskać obecny stan rzeczy, ustawodawca 8 lipca 2005 roku, do Ustawy o działalności ubezpieczeniowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Z 2005 roku, nr 143, poz. 1204) dodał art. 17a o brzmieniu: „W przypadku okazania zakładowi ubezpieczeń przez podmiot, któremu przysługuje odszkodowanie, niebędący płatnikiem podatku od towarów i usług, faktury (faktur) za naprawę szkody komunikacyjnej, zakład ubezpieczeń jest zobowiązany uwzględnić w odszkodowaniu podatek od towarów i usług”. Jednakże dopiero 17 maja 2007 roku, Sad Najwyższy w swojej uchwale, stwierdził jednoznacznie, że odszkodowanie za naprawę auta z tytułu ubezpieczenia OC ma obejmować także podatek VAT.